AVUSTURYA: Dezavantajlı geçmişe sahip gençlerin mevcut ulusal durumu

Avusturya, Avrupa’da genç istihdamı açısından genellikle örnek bir ülke olarak, 2007’den bu yana yaşanan ekonomik ve finansal krizden sonra bile genç işsizliği önemli ölçüde artmamıştır. (2018: %6,4) Bununla birlikte, Sosyoloji Enstitüsü tarafından 2012 yılında yürütülen kapsamlı bir anket Linz Üniversitesi’nde Kuzey Avusturya Çalışma Odası ile iş birliği içinde Avusturya’da 16 ila 24 yaşları arasında yaklaşık 75.000 NEET (Eğitim, İstihdam veya Eğitim Dışı) yani yaş grubunun %8,2’si genç tespit edildi. Eğitim, İstihdam veya Eğitim Dışı’nda bulunan kişilerin iş piyasasına entegrasyonlarının bazen zor olduğu düşünülür ve iş piyasası politikası için en büyük zorluklardan olarak kabul edilmektedir. 2018’de (yıllık ortalama) 63900 genç (15 ila 24 yaş arası) yani gençlerin %6,8’i (kadın: %7,1, erkek: %6,6). NEET oranının AB-28 ortalaması %11,6’dır (2018) istihdamda eğitim ve öğretimde yer almamaktadır.

Yukarıda bahsedilen çalışma ile iki spesifik risk grubu tanımlanmıştır: göçmen ailelerden gelen kadınlar ve gençler. Erkek gençlerin bu risk grubunda yer almamasının muhtemel sebeplerden biri, erkek gençlerin çıraklık yerlerine daha kolay erişmeleri ve ayrıca genç yaşta daha sık yardımcı faaliyetlerde bulunmaları ve dolayısıyla bu göstergenin dışında kalmalarıdır. 2016 yılında, Avusturya’da göçmen kökenli (0-24 yaş) yaklaşık 551,500 genç yaşamış olup, bu rakam toplam genç nüfusun neredeyse dörtte birine tekabül ediyor. Özellikle Avusturya’da doğan ilk nesil dışlanma riski yüksek olmuştur. Bunun yanı sıra, Avusturya’da doğan ilk kuşaktan olan göçmen kadınlar daha yüksek bir genel risk içerisinde yer almıştır. 16-24 yaşındaki göçmen kökenli kadınların dörtte biri (%24’ün hemen altında) yukarıda bahsedilen çalışmada NEET fenomeninden (erkekler: %13,5) etkilendiği ortaya konmuştur.

Temel olarak, NEET grubu çok heterojen bir tablo sunmaktadır. Avusturya’da genel olarak aşağıdaki NEET alt grupları dikkate alınmaktadır: İşsiz gençler, okulu erken yaşta terk edenler, göç geçmişi olan ve olmayan genç anneler, kırsal alanlarda çıraklık mezunları, iş arama pozisyonundaki yeni okul mezunları veya çeşitli hastalıklarla uğraşmak zorunda kalan gençler. Olası bireysel risk faktörleri ile ilgili olarak, erken okulu bırakmanın NEET riski üzerinde güçlü bir etkisi olduğu gözlemlenebilir. Cinsiyete özgü farklılıklar, bakım sorumluluklarının olması genç kadınlar için önemli bir açıklayıcı faktör oluştururken, erkek NEET’ler için işsizlik deneyimleri ve ekonominin kötü olması risk oluşturmaktadır.

Günlük uygulamalarında dezavantajlı geçmişe sahip gençlerle çalışan gençlik çalışanlarının temel zorlukları

Avusturya’da Gspurnik ve Heimgartner tarafından Açık Gençlik Çalışması üzerine katılımcılar ve gençlik çalışanları ile yapılan görüşmelere dayanan kapsamlı bir çalışmada, birbirinden çok farklı zorluklar ele alındı. Bunlardan biri eğitim durumuyla ilgilidir. Avusturya’da gençlik çalışmaları için çok çeşitli eğitim olanakları bulunmaktadır. Bununla birlikte, geniş aralık da bir sorun olarak görülmektedir. Bir gençlik çalışanının yapmış olduğu şu ifade, birçok eğitim kursunun tabi olduğu piyasa dinamiklerini tanımlamaktadır: “Genel olarak bu tür eğitim kurslarını sorun yaşanmasının sebebi bu kurslara çok büyük bir arz olmasından dolayıdır. Bilinmeyen veya sektörün ihtiyaçlarına göre oluşturulmuş birçok farklı teklif bulunmaktadır. Bu eğitim tanınırlığı olup olmadığı, eğitim sonunda bir şans yaratıp yaratmayacağı genellikle bilinmemektedir. Çünkü eğitimin teklif ettiklerinin harika ve süper olmasına rağmen, iş piyasasında gerçekten nasıl çalıştığını bilinmemektedir.”

Eurostat Data-Explorer, appsso.eurostat.ec.europa.eu/ (last update: 3/ 2020).
www.statistik.gv.at – NEET Rate [last checked 4/2020].
www.integrationsfonds.at/publikationen/zahlen-fakten-alt/migration-integration-schwerpunkt-kinder-und-jugend. The term “migrant background” is officially used for people whose both or one parent are born abroad.
Gspurnik/Heimgartner 2016.

Bunun yanı sıra sürekli profesyonelleşme çabaları da memnuniyetsizlik doğurmaktadır. ECTS (Avrupa Kredi Transfer Sistemi)’ de yer alan puan birimi eğitimin temeli olarak kullanılması ve bu puan biriminin sürekli artması, eğitimsiz çalışanların sürekli, zorunlu olarak geride kalmasına yol olmaktadır. Diğer bir noktada, birçok faaliyetin gençlik çalışanları için zaman açısından zorlayıcı olmasıdır. Avusturya’da akşamları ve cumartesi günleri aile hayatı için kritik olarak kabul edilmektedir. Bireysel ilgi çekici yerler (örneğin paten salonları) çalışma saatlerinde çok kapsamlı olabilir. Ayrıca, birçok federal eyalette, özellikle finansman kısmı iş sözleşmelerinde sınırlı olması nedeniyle, mali baskı oluşturabilmektedir. Sonuç olarak, gençlik çalışmaları süreklilik arz etmesine rağmen, birçok gençlik çalışanı maddi olarak çeşitli endişeler taşımaktadır.

Gençlik çalışanlarının ve sosyal hizmet uzmanlarının dezavantajlı gençlerle ile olan iletişimlerini teşvik etmek için birlikte çalışarak kullandıkları mevcut araçlar ve metodoloji,  

Kurumların Gençlik Çalışmaları tarafından sunulan teklifler ve yöntemler, kuruluşların içerikleri doğrultusunda değişiklik göstermektedir.  Özellikle çeşitli yetkinlik ve bilgi vermektedirler. Yumuşak beceriler elde etmekten başlayıp, teknik ve kurumsal yeteneklere elde eden genç insanlar, kişisel becerilerini ve bilgilerini ve sivil topluma bağlılıklarını geliştirmek için teşvik edilmektedir.

İkinci ana alan Avusturya Gençlik Bilgilendirme Servisi’dir. Bu servis tarafından sunulan teklif ve yöntemler aşağıdaki esaslar üzerine kurulmuştur. 

• gençlerin ihtiyaç ve çıkarlarına yönelik bilgi sunmak,
• gençlerle ilgili tüm konularda ücretsiz ve hedef grup odaklı bilgiler sağlamak,
• Konuları kolay anlaşılır bir şekilde hazırlamak,
• gençleri doğrudan ihtiyaçları doğrultusunda daha uzman kanallara yönlendirmek,
• gençlerin yaşam ortamlarına uygun iletişim kanallarını kullanmak,
• kendi kaderini tayin edilebildiği bir yaşam için yönlendirme yapmak ve bilgi sunmak,
• gençlere bilgi okuryazarlığını öğretmek,
• gençleri kendi projelerinin uygulanması konusunda desteklemek,
• Avrupa Gençlik Bilgilendirme Sözleşmesi ilkelerine ve çevrimiçi gençlik bilgilendirme ilkelerine uygun hareket etmek.

Üçüncü alan olan Çocuk ve Gençlik Çalışması, ise aşağıdaki 3 temel yaklaşımı takip etmektedir: Açık alan ve boş zamana odaklanma, hedef gruplara odaklanma ve sosyal alana odaklanma. Teklifler, hedef gruplarla birlikte geliştirilir ve onların yaşam ortamlarına ve ihtiyaçlarına yöneliktir. Performans baskısı olmadan ve katı verimlilik yönelimi olmadan boş zamanlarda deneyim kazanmayı mümkün kılmaktadır. Çocuk ve gençlik çalışması teklifleri, dezavantajlı gençler, tarafından yukarıda bahsedilen derneklerden veya gençlik bilgilendirmelerinden daha yaygın ve sıklıkla görülmektedir. Buna ek olarak, göçmen örgütleri tarafından sunulan sosyal hizmeti, kilise, cami ve dernekler tarafından yürütülen dini gençlik çalışma biçimleri ile bir araya getirmek özerk, kendi kendine örgütlenen gençlik girişimlerinin oluşmasına sebep olacaktır.

Ülkede dezavantajlı geçmişe sahip gençlere yönelik gençlik çalışmaları ile ilgili İyi Uygulamalar açıklanması

Gençlik Çalışmaları programları gençlerle birlikte geliştirildiği için onların ihtiyaç ve bilgilerine dayalıdır. Hedef kitleye bağlı olarak, yürütülen çalışmalar spor, parti ve müzikten atölye çalışmaları, projeler veya gruplar için prova odaları gibi yaratıcı etkinliklere, iş bulma desteğine, okul ve aile sorunlarına yardıma kadar uzanmaktadır. Açık Mod olarak tanımlanan (offener Betrieb) bir gençlik kulübünün veya gençlik merkezindeki normal çalışma saatlerinde – gençlerin boş zamanlarının resmi olmayan etkinlikler, çalışanların ise profesyonel olarak eşlik ettiği tesisler olarak kullanabilirler. Ancak, bu gençlik çalışması sadece “içeride” değil, aynı zamanda “dış mekânda” yer alan parklarda, tren istasyonlarında ve otobüs duraklarında, yerleşim alanlarında ve halka açık spor sahalarında da uygulanabilirliği bulunmaktadır. Gençlerin bir araya gelebileceği, futbol maçı, parkta bir konser veya oyun gibi etkinler düzenlemektedir. Bu aktiviteler ile gençler dahil olmayı deneyimleyebilmekte, çevrelerindeki olguları kendileri şekillendirerek ve bunun ile ilgili sorumluluk alabilmektedirler.

Diğer bir örnek olarak ise Wattens/Tirol Gençlik Merkezi tarafından düzenlenen “Cuma günleri yapılan yemek yapma etkinliği” gençlerin haftada bir kez bir araya gelerek birlikte farklı yemekler hazırlaması ve pişirmesi, yeni arkadaşlıklar kurmak ve pekiştirmek, cinsiyet kalıp yargılarını yıkmak ve sorgulamak, tüm katılımcılar tarafından taze bölgesel, yerel ve mümkünse organik ürünlerin tanınması sağlamayı amaçlamaktadır. 

Olumlu sonuçlar: Yaş, cinsiyet ve köken farklılıklarına rağmen ilişkiler kurabilmek ve bu ilişkileri güçlendirmek, birlikte yemek yapmayı sağlamak ve güven ortamı yaratmak, gençlerin aktif katılımı sağlamak ve dezavantajlı gençlerin en azından Cuma günleri taze yemek yemesini sağlamak, karşılıklı şükran duygusunu geliştirmek, taze ürünler tüketebilmesini sağlamak, yemek yapmayı öğrenmek, sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim konusunda farkındalığı ve ilgiyi artırmaktır. Bu durum aynı zamanda gençler uzun vade de kendi hane halkı için beceri ve yeterlilikler kazanılmasında yardımcı olacağı için, aileler üzerinde de olumlu bir etkisi olmaktadır.